New Paper tip!

Two recent open access contributions to collective identity in the Byzantine world – Byzantine Symmeikta vols. 24 & 25:

Theodora PAPADOPOULOU, The Terms Ῥωμαῖος, Ἕλλην, Γραικὸς in the Byzantine Texts of the first half of the 13th century, Βυζαντινά Σύμμεικτα 24 (2014) 157-176

Open access here

Abstract 

The term collective identity denotes a theoretical pattern of interpretation of social groups. More specifically, it denotes the awareness of the members of a group that they are linked together in a complex environment of common beliefs and values. During the Nicaean period, a distinct collective identity can be discerned, as it emerges from the scholarly literature. This identity is delineated by the names Romaios, Hellene, and Graikos (names already attested in the previous periods), which bear specific values. The name Romaios signifies political values. The name Hellene refers to the Greek language, education, and culture, whereas the name Graikos denotes the Greek-speaking Christians. All three terms present semantic diversity depending on their context, particularly the term Hellene. Nevertheless, they compose a unified set with distinct but strong components, each implying and defining one another, without, however, altering their separate connotations. These are the elements which constitute the collective identity of the Nicaean scholar and nobleman.

Ioannis SMARNAKIS, Rethinking Roman Identity after the Fall (1453): Perceptions of ‘Romanitas’ by Doukas and Sphrantzes, Βυζαντινά Σύμμεικτα 25 (2015) 211-234

Open access here

Abstract (in Greek)

Το άρθρο πραγματεύεται βυζαντινές προσλήψεις της ρωμαϊκότητας αμέσως μετά το 1453, εστιάζοντας στις ιστορικές αφηγήσεις του Δούκα και του Σφραντζή. Ο Δούκας προβάλλει συστηματικά μια πολιτική ρωμαϊκή ταυτότητα που συνδέεται με την Κωνσταντινούπολη και ορίζεται σε αντιπαράθεση προς μια στερεότυπη εικόνα των Τούρκων, οι οποίοι αποτελούν τον κατεξοχήν «Άλλο» στην αφήγησή του. Οι απόψεις του είναι παρόμοιες με εκείνες πολλών ενωτικών διανοούμενων που προωθούσαν μετά το 1453 ένα σταυροφορικό πολιτικό πρόγραμμα ανάκτησης της Κωνσταντινούπολης και επανίδρυσης του Βυζαντινού κράτους. Αντίθετα ο Σφραντζής αποφεύγει τις αναφορές στον όρο «Ρωμαίος» και στα παράγωγά του. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης βιώθηκε από τον ίδιο ως μια τραυματική κατάσταση, ένα οριακό γεγονός που σηματοδότησε το ιστορικό τέλος του Ρωμαϊκού κράτους και σημάδεψε την πορεία της δικής του ζωής. Ο Σφραντζής αντιμετωπίζει τον εαυτό του ως ένα πιστό ορθόδοξο χριστιανό που τιμωρήθηκε από τον Θεό για τις αμαρτίες του. Οι αντιλήψεις του είναι τυπικά ορθόδοξες, καθώς ανθενωτικοί διανοούμενοι του 15ου αιώνα συχνά αποστασιοποιούνται από τη ρωμαϊκή πολιτική κληρονομιά και αποσυνδέουν το μέλλον της κοινότητας των ορθοδόξων από τις τύχες του Βυζαντινού κράτους.